چگونه با کودک بیش‌فعال رفتار کنیم؟ راهنمایی برای والدین و مراقبان

مقدمه

کودکان بیش‌فعال (با اختلال ADHD) به دلیل رفتارهای پرجنب‌وجوش، ناتوانی در تمرکز و تکانش‌گری، ممکن است در خانه و مدرسه با چالش‌هایی مواجه شوند. رفتار درست و مدیریت مناسب توسط والدین و مربیان می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی این کودکان و کاهش تنش‌های خانوادگی کمک شایانی کند. در این مقاله به نکات کلیدی در برخورد با کودک بیش‌فعال می‌پردازیم.

۱. ایجاد ساختار و روال منظم

• برنامه روزانه مشخص و پایدار برای کودک تنظیم کنید.
• زمان‌بندی دقیق برای فعالیت‌ها، بازی، غذا خوردن و خواب داشته باشید.
• استفاده از تقویم یا چک‌لیست‌های تصویری به کودک کمک می‌کند وظایفش را بهتر دنبال کند.

۲. محیط آرام و بدون حواس‌پرتی

• فضای مطالعه و بازی کودک را تا حد امکان آرام و بدون عوامل مزاحم مانند تلویزیون یا اسباب‌بازی‌های زیاد کنید.
• وسایل لازم را آماده و در دسترس قرار دهید تا کودک برای پیدا کردن آن‌ها وقت و حواس خود را هدر ندهد.

۳. توجه و تحسین مثبت

• هنگام انجام رفتارهای مثبت، فوراً کودک را تحسین و تشویق کنید.
• به جای تمرکز بر اشتباهات، بر موفقیت‌های کوچک تاکید کنید.
• از جملات تشویقی و محبت‌آمیز استفاده کنید.

۴. آموزش مهارت‌های اجتماعی و کنترل هیجان

• به کودک یاد دهید چگونه احساسات خود را بیان کند.
• بازی‌های گروهی و فعالیت‌های تعاملی را تشویق کنید.
• تمرین مهارت‌های حل مسئله و صبر را در محیط خانه انجام دهید.

۵. تعیین قوانین واضح و پیامدهای مشخص

• قوانین خانه را به زبان ساده و روشن بیان کنید.
• پیامدهای رفتارهای نادرست را پیشاپیش تعیین و به کودک اطلاع دهید.
• پیامدها باید ثابت، منصفانه و متناسب با رفتار باشند.

۶. مدیریت تکانش‌گری

• در مواقعی که کودک دچار تکانش‌گری می‌شود، آرام بمانید و واکنش شدید نشان ندهید.
• تکنیک‌های آرام‌سازی مانند تنفس عمیق یا شمارش معکوس را به کودک آموزش دهید.
• در صورت نیاز، از فضاهای آرام برای استراحت کوتاه استفاده کنید.

۷. همکاری با مدرسه و متخصصین

• با معلمان کودک درباره نیازها و چالش‌های او صحبت کنید.
• در صورت لزوم، از روان‌شناس یا روان‌پزشک کمک بگیرید.
• جلسات درمانی و آموزشی را به صورت منظم پیگیری کنید.

نتیجه‌گیری

برخورد صبورانه، منظم و همراه با حمایت می‌تواند به کودک بیش‌فعال کمک کند تا توانمندی‌های خود را به بهترین شکل شکوفا کند و مشکلات رفتاری‌اش کاهش یابد. یادگیری مهارت‌های زندگی و ایجاد محیطی حمایت‌کننده، کلید موفقیت در تربیت کودکان مبتلا به ADHD است.